Inspiratie en Publicaties
Artikelen | geschreven door Anne Reijrink
Inspiratie
De Kapper
Nadat de leerkracht in de boekenkring een aantal boeken heeft gepresenteerd over de kapper is het duidelijk. We gaan het over haren hebben! De leerkracht pakt nogmaals het prentenboek Idje, wil niet naar de kapper en leest het boek nu helemaal voor, nadat ze in de boekenkring de illustraties heeft laten zien. Dit doet ze door eerst de kinderen te prikkelen en te wijzen op de verschillende kapsels in de groep en van haarzelf. ‘Hé, jij hebt een kort kapsel en jij hebt lange krullen en wanneer ben jij voor het laatst bij de kapper geweest?’ Ze nodigt de kinderen uit om in tweetallen kort aan elkaar te vertellen wanneer zij voor het laatst naar de kapper zijn geweest, wie hun haar knipt en waar dat gebeurt? In korte tijd worden er heel wat verhalen uitgewisseld. Het gaat over dode puntjes, grijs haar van oma en het scheren van haren en baarden. De ervaringskennis van de kinderen is enorm en zeer divers.

Naar de ruimte
Onderzoeksactiviteiten bij het thema 'Naar de ruimte' in groep 5/6. Tijdens de startactiviteiten heeft de leerkracht goed zicht gekregen op wat de kinderen interessant vinden en waar ze nieuwsgierig naar zijn. Deze start is uitgangspunt voor de vervolgactiviteiten waarbij lezen en schrijven nodig zijn om antwoorden te krijgen op de vragen die er zijn. De leerkracht heeft gezorgd voor een uitgekiend boekenaanbod en interessante teksten.

Naar de kinderboerderij met peuters
Vanwege Covid konden deze peuters geen kinderboerderij bezoeken. Maar deze pm’er wist dit thema zo levensecht mogelijk de groep in te brengen. De kuikentjes mochten een tijdje wonen bij de peuters! In kleine groepjes ging de pm’er met de kinderen praten en spelen over de kuikens en eieren. Uiteindelijk durfden bijna alle peuters een kuikentje vast te houden én wisten ze dat niet uit elk ei een kuiken komt…
Wij wonen op de noordpool
Spelverhalen in hoeken die de kinderen samen met de leerkracht hebben opgebouwd. De kinderen spelen hier echt dat ze in een iglo wonen en leven. De kinderen hebben hier verhalen over gelezen, filmpjes over gekeken en de leerkracht heeft het leven in een iglo voorgespeeld. En dit zie je niet alleen in deze hoek terug...
Naar de dierentuin
Bij dit thema zie je hoe de kinderen samen met de leerkracht de dierentuin hebben opgebouwd, alvorens onderzoek te hebben gedaan naar de leefomgeving van de verschillende dieren. Dit heeft de groep gedaan door en bezoek te brengen aan de dierentuin, veel in informatieboeken over dieren te snuffelen en 'lezen' en samen filmpjes te kijken. Ook zijn er bordjes met informatie over het dier geschreven zodat er een echte rondleiding kon worden gegeven met plattegrond! Het spelverhaal werd steeds echter en de leerkrachten wisten doelen voor taal en rekenen goed te verbinden aan de inhoud.
Wij versturen post
De kinderen zijn begonnen met het snuffelen in boeken als "Een pak voor Jef", "De zeven postbodes", "Een gevaarlijke reis" en "De Post" van Willewete. Door te snuffelen raken ze vertrouwd met de boeken die in de groep aanwezig zijn. Vanuit deze en andere startactiviteiten zijn onderzoeksvragen ontstaan als hoe weet je in welke gleuf de post moet en hoe kan dat, voor 21.00 u besteld, morgen in huis? De antwoorden op een aantal vragen komen van de postbode zelf die is uitgenodigd op het schoolplein. Door onderzoekjes in boeken en middels filmpjes zijn antwoorden op de andere vragen in beeld gekomen.
Naar het consultatiebureau
Wat was de betrokkenheid groot bij het spelverhaal van het consultatiebureau. De kinderen wilden het liefst allemaal de dokter zijn! Vooral de prik geven en naar het hartje luisteren met de stethoscoop waren interessant. Vanuit deze verkenning van het spel, is de leerkracht mee gaan spelen met groepjes kinderen. In haar rol als dokter heeft zij de handelingen uitgebreid naar het meten en wegen. Daarna konden de meeste kinderen het zelf en samen spelen en kwam de leerkracht in de rol van moeder met kind. Veel kinderen hadden ook baat bij het spelscript. Wat doe je eerst en wat daarna. Na verloop van tijd heeft de leerkracht de impuls schrijven toegevoegd en werd het spel nog echter door de gegevens in te vullen op de afsprakenkaart. Tijdens het traject Startblokken heeft het team kennis gemaakt met de 9 rollen bij spelbegeleiding en zijn de 3 V’s, verkennen, verbinden en verdiepen nog bewuster ingezet.
Wij gaan op reis met de trein!
Vanuit een brede oriëntatie op vervoersmiddelen waarbij kinderen snuffelden in boeken en de spullen bekeken, bleek er vooral interesse voor de trein. Als start is er een echte reis met de trein gemaakt daarna werd er meteen volop gespeeld. Er is een station met trein en rails in de groep gemaakt, een verteltafel bij het boek opgebouwd en samen is er onderzoek gedaan naar oa de vraag: Mogen er ook honden mee mogen in de trein? De antwoorden op deze en andere vragen zorgden ervoor dat het spel steeds meer verdiept werd en de betrokkenheid bleef!
Wij bouwen een huis
Net echt! Tijdens dit thema was er ruimte om lekker te manipuleren met zand en water maar wilden ook steeds meer kinderen echt een huis metselen en voelden ze zich een echte bouwvakker met helm en een hesje. De leerkracht speelde steeds mee met kleine groepjes kinderen, bracht problemen in, zorgde dat de kinderen samen gingen bouwen en voegde nieuwe taal toe aan het spel.
Impressie Zin in Lezen
Zin in Lezen. Ondanks alle inspanningen lukt het maar niet om het leesonderwijs daadwerkelijk te verbeteren. Voor kinderen die nog weinig betekenis geven aan lezen en schrijven en aarzelend zijn in het nemen van geletterde initiatieven, groeit in het huidige onderwijs het besef: lezen, dat is niks voor mij. Kinderen kunnen zo al op jonge leeftijd in een neerwaartse spiraal komen waardoor ze lezen en schrijven gaan vermijden (Garbe, 2015). Dit vraag om een brede, inhoudsrijke benadering voor het lezen en dat begint al ver in voordat de kinderen in groep 3 starten met het aanvankelijk leesproces. Nieuwsgierig hoe dit eruit kan zien? Neem een kijkje bij alle praktijkverhalen of schrijf je in voor een (online) filmavond.
Je moet als leerkracht in staat zijn om de leerstof zo in te brengen dat deze zinvol wordt voor de leerlingen zelf, iets van henzelf wordt waarmee ze beter kunnen gaan meedoen in de praktijken in school en samenleving.
(Bron: Bert van Oers, bijzonder hoogleraar cultuurhistorische Onderwijspedagogiek)
Ja, dat wil ik ook voor de kinderen in mijn groep!
Neem contact op met Anne om af te stemmen hoe zij jullie individueel of als team op lokatie kan inspireren, trainen en/of coachen.